Σκοπός του μαθήματος
Σκοπός του μαθήματος είναι να βοηθήσει τους φοιτητές να κατανοήσουν βασικά θέματα που σχετίζονται με το σχεδιασμό, τον προγραμματισμό και τον έλεγχο συστημάτων παραγωγής προϊόντων ή παροχής υπηρεσιών. Στα θέματα του σχεδιασμού περιλαμβάνονται: ο σχεδιασμός προϊόντος και υπηρεσιών, ο σχεδιασμός της δυναμικότητας, η μελέτη εργασίας, η επιλογή του τόπου εγκατάστασης και ο χωροταξικός σχεδιασμός. Στα θέματα του προγραμματισμού και ελέγχου περιλαμβάνονται: η πρόβλεψη της ζήτησης, η διαχείριση των αποθεμάτων και ο προγραμματισμός της παραγωγής.
Περίγραμμα του μαθήματος
Εισαγωγή: Η επιστημονική θεμελίωση της διοικητικής πρακτικής. Επίπεδα αποφάσεων. Τύποι παραγωγικών συστημάτων. Κύκλος ζωής προϊόντος. Η διαδικασία του σχεδιασμού προϊόντος. Μελέτες σκοπιμότητας. Στοιχεία σχεδιασμού του προϊόντος. Κόστος προϊόντος. Ο ρόλος της τεχνολογίας στο σχεδιασμό προϊόντος. Σχεδιασμός παραγωγικής ικανότητας: Το πρόβλημα της δυναμικότητας. Διαδικασία στρατηγικού σχεδιασμού της δυναμικότητας. Πρόβλεψη της ζήτησης. Προσδιορισμός απαιτήσεων δυναμικότητας. Διαμόρφωση εναλλακτικών σχεδίων. Αξιολόγηση εναλλακτικών σχεδίων. Προσδιορισμός αναγκαίου εξοπλισμού και ανθρώπινου δυναμικού. Σχεδιασμός δυναμικότητας σε συστήματα παροχής υπηρεσιών. Μελέτη Μεθόδων και Μέτρηση Εργασίας: Ανάλυση της ροής εργασίας. Διαγράμματα διαδικασίας. Διαγράμματα δραστηριότητας. Διαγράμματα λειτουργίας. Αρχές οικονομίας κινήσεων. Βασικός, κανονικός και πρότυπος χρόνος. Μελέτη χρόνου με συνεχή παρατήρηση. Δειγματοληπτική μελέτη χρόνου. Συνθετική μελέτη χρόνου. Επιλογή τόπου εγκατάστασης: Το πρόβλημα της επιλογής του τόπου εγκατάστασης. Τα κριτήρια επιλογής. Χωροταξικός σχεδιασμός : Προβλήματα και κριτήρια χωροταξικού σχεδιασμού. Τύποι ροής υλικών και χωροταξίας. Γραμμή παραγωγής και το πρόβλημα της εξισορρόπησης. Λειτουργική διάταξη. Σταθερό προϊόν. Ανάγκες σε χώρους εργασίας. Μέθοδοι προβλέψεων: Κατηγορίες και κριτήρια επιλογής μεθόδων πρόβλεψης. Εγκυρότητα και αξιοπιστία μεθόδων πρόβλεψης. Μέθοδοι κινούμενων μέσων. Μέθοδοι εκθετικής εξομάλυνσης. Προβλέψεις με πρότυπα εποχικών μεταβολών. Αιτιακές μέθοδοι πρόβλεψης. Οικονομετρικές μέθοδοι. Ποιοτικές μέθοδοι πρόβλεψης. Προγραμματισμός και έλεγχος αποθεμάτων : Συστήματα προγραμματισμού και ελέγχου αποθεμάτων. Ταξινόμηση ABC. Κόστος στον προγραμματισμό και έλεγχο αποθεμάτων. Το βασικό μοντέλο αποθεμάτων. Αβεβαιότητα και διαχείριση αποθεμάτων. Προγραμματισμός απαιτούμενων υλικών. Συστήματα Just-In-Time. Προγραμματισμός Επιχειρησιακών Πόρων (ERP). Προγραμματισμός Παραγωγής: Αντικείμενο του συγκεντρωτικού προγραμματισμού παραγωγής. Επιχειρησιακές πρακτικές. Το πρόβλημα του χρονικού προγραμματισμού παραγωγής. Χρονικός προγραμματισμός σε συστήματα παροχής υπηρεσιών.
Ενδεικτική βιβλιογραφία
- Δημητριάδης Σ.Γ., Μιχιώτης Α.Ν., “Διοίκηση Παραγωγικών Συστημάτων”, εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ, Αθήνα 2007.
- Παππής Κ.Π., “Διοίκηση Παραγωγής: Ο σχεδιασμός παραγωγικών συστημάτων”, εκδόσεις Σταμούλη, Αθήνα 1993.
- Παππής Κ.Π., “Προγραμματισμός Παραγωγής”, εκδόσεις Σταμούλη, Αθήνα 1995.
- Ψωινός Δ.Π., “Οργάνωση και Διοίκηση Εργοστασίων, τόμος Ι : Σκοπιμότητα δημιουργίας και σχεδίαση”, εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 1997.
- Ψωινός Δ.Π., “Οργάνωση και Διοίκηση Εργοστασίων, τόμος ΙΙ : Προγραμματισμός και έλεγχος παραγωγής”, εκδόσεις Ζήτη, Θεσσαλονίκη 1997.
- Gaither N. and Frazier G., “Operations Management”, 9th edition, South-Western, Thomson Learning, 2002.
- Heizer J. and Render B., “Operations Management”, 7th edition, Pearson Education Inc., 2004.
- Raturi A., Evans J., “Principles of Operations Management”, 1st ed., South-Western, 2005.
- Riggs J.L., “Production Systems: planning, analysis and control”, John Wiley and sons, 1987.
Υπεύθυνος μαθήματος
- Δημητριάδης Σωτήριος, Καθηγητής τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδος
Προσκεκλημένοι διδάσκοντες και ομιλητές
- Γεωργιάδης Πάτροκλος, Καθηγητής τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
- Μιχιώτης Αθανάσιος, Αναπληρωτής Καθηγητής σχολής Κοινωνικών Επιστημών, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο